Brom-vrije, goedkope fan-controller

[Blani]

Ik was zwaar ontevreden over mijn fancontroller ("Fanline FCT 1000"): Mijn ventilator gaat ervan brommen (op alle snelheden, zelfs 100%) en de instelling moet ik op 15 graden zetten om de temperatuur op 25/30 graden te houden. Dat ding gaat dus terug naar de shop.

Nou zijn er brom-vrije controllers te koop maar die dingen zijn onbetaalbaar. Ik heb dus zelf wat geknutseld, en heb nu voor 50 euro een prachtige thermostaat, met afzonderlijk instelbare in- en uitschakeltemperatuur, en fluisterstil.

Ik dacht dat de meer technische lezers van dit forum interesse zouden hebben.

De truc is eigenlijk heel simpel: In plaats van een officiele, schakelende dimmer zet je de fan in serie met een gloeilamp. In mijn geval (voor een 230m3 fan) een 40 watt gloeilampje om een lief zacht luchtstroompje over te houden. Voila, een (niet regelbare) dimmer voor een euro.

Vervolgens moet 'ie natuurlijk geschakeld kunnen worden, zoals dat hoort bij een fan-controller. Je koopt een thermostaat bij Conrad ( http://www1.conrad.nl , zoek op "UT 200" of "universele thermostaat") voor 40 euro.

Die thermostaat kan alleen een fan AAN of UIT schakelen, maar met een beetje gepriegel maak je 'em zo dat de stroom ofwel direct door de fan loopt, ofwel door de fan en de gloeilamp in serie - en klaar is de bromvrije regeling, voor minder dan 50 euro.

Helaas heb je dan wel een 40-watt gloeilamp die zijn licht kwijt moet. NIET in de kast hangen natuurlijk. Ook niet inpakken of zwart schilderen: Dan wordt 'ie te heet.

Ik wil het best in meer detail uitleggen, met schema's en foto's - maar dan wil ik eerst even weten of daar belangstelling voor is.

[Igipower89]

Re: Brom-vrije, goedkope fan-controller

Het is inderdaad een oplossing voor het zoemende geluid.
maar zelfs daar zou je zelf nog een Regelbare dimmer tussen kunnen zetten. I.p.v. de gloeilamp.

Je kunt het allemaal zo gek maken als jezelf wil

[Blani]

Re: Brom-vrije, goedkope fan-controller

maar zelfs daar zou je zelf nog een Regelbare dimmer tussen kunnen zetten. I.p.v. de gloeilamp.

Het probleem van regelbare dimmers is dat ze niet de spanning netjes verlagen maar schakelen. Dat levert die brom op. Een gloeilamp (of andere weerstand) schakelt niet en bromt dus ook niet.

Er bestaan regelbare weerstanden, maar omdat er nogal een stroom doorheen gaat wordt dat weer een duur beest van een apparaat. Gloeilampen zijn lekker goedkoop. Wil je een andere snelheid, dan draai je een andere gloeilamp in.

[monty]

Re: Brom-vrije, goedkope fan-controller

Kom maar op met die schema's en foto's

[misto]

Re: Brom-vrije, goedkope fan-controller

ik ben ook zeer benieuwd naar je schema

[Blani]

Re: Brom-vrije, goedkope fan-controller

Kennen jullie dat, dat je best met foto's en schema's de wereld wilt verbeteren - maar dat je eigenlijk net zo lief onderuit zakt met een lekker jointje haze?

De schema's en foto's komen eraan - maar misschien niet vanavond.

[HR83]

Re: Brom-vrije, goedkope fan-controller

Het geval wat jij beschrijft is ons allen niet bekend

haha

[Xtreme]

Re: Brom-vrije, goedkope fan-controller

Ik vind een lamp (ergens buiten de kweekruimte) nogal onhandig en verspilling van energie. Bovendien moet je de lampen verwisselen om de snelheid af te stellen. Een lamp van 40 watt heeft een weerstand van (afgerond) 1300 Ohm. Als je de weerstand wil verlagen tot waarden die corresponderen met 80 watt en 120 watt dan heb je 2 extra weerstanden nodig van 650 Ohm en 450 Ohm. Deze 3 losse weerstanden (van 1300, 650 en 450 Ohm dus) kun je met een 3-standen schakelaar aansturen en je bent van het ongewenste licht af. Het spaart bovendien het opgenomen vermogen van je lampen uit en verlaagt dus de stroomkosten.

[kweker]

Re: Brom-vrije, goedkope fan-controller

goed apparatuur aanschaffen....hehe....

[angel777]

Re: Brom-vrije, goedkope fan-controller

of niet kweken

[kweker]

Re: Brom-vrije, goedkope fan-controller

inderdaad dan heb je dat niet hehe........................

[Blani]

Re: Brom-vrije, goedkope fan-controller

Okee, hier zijn de schema's en foto's. Ik geef de uitleg-voor-leken, zowel theorie als praktijk. Ben je alleen geinteresseerd in de praktijk, sla dan de schema's over en ga direct naar de foto's.

Benodigd gereedschap: soldeerbout, ster-schroevendraaier.
Benodigd materiaal: stukje snoer, fitting, paar gloeilampen.

Theorie voor beginners:

In een normaal huishouden zijn alle apparaten en lampen "parallel" geschakeld. Ieder apparaat hangt afzonderlijk aan zowel het blauwe als het bruine draadje van het lichtnet. In een (soort van) schema ziet dat er zo uit:
parallel.jpg
Om een lamp een fan te laten dimmen sluiten we het anders aan, namelijk "in serie". De stroom moet door BEIDE apparaten heen lopen om van het bruine naar het blauwe draadje te komen. Op deze manier dimmen de apparaten elkaar.
serieel.jpg

Zou je op die manier een 100Watt lamp en een 100Watt fan aansluiten, dan zouden ze samen maar 50Watt verbruiken, en dus ieder 25Watt. Beide zijn met 75% gedimd.
(In mijn geval dim ik een fan van 70Watt met een gloeilamp van 40Watt. In serie komt dat op een wattje of 25, waarvan 8 voor de fan. Ongeveer.)

Nou willen we dat combineren met een electrische thermostaat. Die thermostaat moet de gloeilamp in- en uit het circuit halen, zodat de stroom uit de fan ofwel direct naar het net loopt (fan 100%) dan wel door de gloeilamp en dan pas naar het net (fan gedimd).

Klaar met electronica-101. Ter zake.

Eerst een vereenvoudigd schema van een thermostaat-schakelaar:
thermostaat.jpg
Een handvol high-tech electronica bestuurt een ouderwets relais. Dat relais schakelt de fan aan- en uit door een schakelaar om te zetten.

Over de schakelaar van dat relais zet je de gloeilamp:
met_lamp.jpg
Als nu het relais de stroom onderbreekt, dan gaat de fan niet uit, maar staat in serie met de lamp, en wordt dus door die lamp gedimd. Da's alles.


Nu de praktijk. Ik heb een thermostaat gekocht van Conrad: "Universele Thermostaat UT 200" van 39.99 euro. Dat ding ziet er zo uit (het witte snoer is de modificatie. Het zwarte snoer gaat naar de sensor.)
IMG_0867.JPG
Je moet aan de achterkant 5 schroefjes losdraaien om het ding open te maken. Die schroefjes zijn vervelend: Je hebt er een speciale schroevendraaier voor nodig:
IMG_0876.JPG
Die schroevendraaiers heeft iedere electronica-specialist. Het zijn veel voorkomende schroeven, dus voor een beetje knutselaar is het de investering waard.

Heb je 'em open dan is het van binnen veel minder eng dan je dacht. Er komt niks uitvliegen, behalve wat overbodige onderdelen die je meteen kunt weggooien:
IMG_0887.JPG

Wat overblijft ziet het er zo uit:
IMG_0879.JPG


Je rommelt de onderdelen los tot je de print van de stekker vindt. Je soldeert er een snoertje aan vast zoals op het plaatje:
IMG_0880.JPG

Je zorgt dat het snoertje naar buiten kan door een gat in de behuizing te boren. Je schroeft 'em weer dicht, en hebt een thermostaat met een extra snoer waar je een fitting aan vastzet.
IMG_0867.JPG
Klaar! Testen met een handje gloeilampen. Voor hobbykwekers: Probeer 25/40/60 watt om een zacht nachtwindje over te houden. (Zet er een bouwlamp tussen als je de fan op 90% wil laten draaien. De fan trekt dan 50watt, de bouwlamp 10)

Als je 's nachts met electra knutselt, hou dan een aansteker of zaklamp bij de hand. Ik heb een paar keer mezelf met een vonk en een knal in het hardstikke donker gezet.

[Xtreme]

Re: Brom-vrije, goedkope fan-controller

@Okee, hier zijn de schema's en foto's. Ik geef de uitleg-voor-leken, zowel theorie als praktijk. Ben je alleen geinteresseerd in de praktijk, sla dan de schema's over en ga direct naar de foto's.
@Zou je op die manier een 100Watt lamp en een 100Watt fan aansluiten, dan zouden ze samen maar 50Watt verbruiken, en dus ieder 25Watt.

Weliswaar ben ik een leek, maar toch denk ik dat jij als deskundige het bij het verkeerde eind hebt. In jouw voorbeeld hebben zowel de lamp als de ventilator een gelijk vermogen, namelijk elk 100 watt. Het totale vermogen bij serieschakeling van beide stroomverbruikers in dan geen 200 watt en ook geen 50 watt, zoals jij stelt, maar 100 watt. Elke stroomverbruiker zal dus maar de helft van zijn opbrengst (licht of omwentelingen) geven in vergelijking met een parallelschakeling bij gelijke spanning. Ze gebruiken dus samen 100 watt en geen 50 watt. Omdat beide stroomverbruikers het zelfde wattage hebben zal de stroom in sterkte zakken en zal de spanning zich verdelen naar evenredigheid van de weerstand50 watt en geen 25 watt.
Zoals ik reeds eerder aangaf: ik ben slechts een leek. Kun jij mij als deskundige aangeven wat er niet deugt aan mijn denkwijze?
Overigens blijf ik het verspilling van energie vinden om een stroomverbruiker -de lamp dus- te gebruiken als weerstand, terwijl echte weerstanden maar een paar dubbeltjes kosten.
Je vergeet er tevens bij te vertellen dat jouw systeem alleen werkt bij "ouderwetse" gloeilampen met een Ohmse weerstand en niet bij spaarlampen. Bij spaarlampen is de weerstand spanningsafhankelijk (R=U/I)

[Blani]

Re: Brom-vrije, goedkope fan-controller

In jouw voorbeeld hebben zowel de lamp als de ventilator een gelijk vermogen, namelijk elk 100 watt. Het totale vermogen bij serieschakeling van beide stroomverbruikers in dan geen 200 watt en ook geen 50 watt, zoals jij stelt, maar 100 watt.

Een 100watt lamp heeft een weerstand van zowat 500 ohm. Twee lampen in serie zijn dan 1000 ohm.
Stroom = spanning/weerstand, dus twee lampen krijgen samen de helft van de stroom van een enkele lamp. Samen zijn ze 50 watt; voor ieder blijft 25 watt over.

De fout in jouw berekening: Een op 220Volt aangesloten 100Watt lamp gebruikt 0.43 ampere. Krijgt 'ie maar de helft van die spanning, dan krijgt 'ie ook nog maar de helft van de stroom: 0.22 ampere. Wattage = spanning * stroom = 110*0.215 = 25Watt.

Overigens blijf ik het verspilling van energie vinden om een stroomverbruiker -de lamp dus- te gebruiken als weerstand, terwijl echte weerstanden maar een paar dubbeltjes kosten.

Gloeilampen ZIJN weerstanden. Ze verspillen precies hetzelfde. De weerstanden die je nodig hebt kosten ook geen dubbeltjes, maar zowat 7 euro per stuk. Je hebt vermogensweerstanden nodig, en die zijn niet zo goedkoop als jij denkt.

Je vergeet er tevens bij te vertellen dat jouw systeem alleen werkt bij "ouderwetse" gloeilampen met een Ohmse weerstand en niet bij spaarlampen. Bij spaarlampen is de weerstand spanningsafhankelijk (R=U/I)

Klopt - maar ik heb het toch een paar keer duidelijk over gloeilampen? Maar okee, voor de duidelijkheid: Doe dit met gloeilampen, halogeenlampen, electrische kachels of met een extra fan. Zet je fan niet in serie met spaarlampen, computers, vsa's of met jezelf.

[Blani]

Re: Brom-vrije, goedkope fan-controller

Het totale vermogen van alle lampen zal dan geen 300 maar 100 watt zijn, de lampen zullen dus maar 1/3 van hun lichtopbrengst geven.

Da's een fout in de leerstof. Drie lampen van 100 watt in serie trekken niet samen 100 watt. Ze hebben de 3-dubbele weerstand van een enkele lamp, en trekken dus samen maar 1/3 van de stroom, en dus samen 1/3 van het vermogen.