Door Omri Op 16 - juni - 2011
Dit artikel is in samenwerking met multimediamobsters.nl
legalize.jpg
Legalize it! zong Kofi Annan, voormalig secretaris-generaal van de VN, in mijn droom op de beat van reggae legende Peter Tosh na de presentatie van het rapport . Voor ik naar bed ging las ik dat hij samen met 18 andere politieke zwaargewichten onderzoek heeft gedaan naar menswaardige en effectieve manieren om de schade die drugs toebrengen aan mensen en samenlevingen terug te dringen. Conclusie van Professor Annan en zijn superheroes: Legaliseer en reguleer de consumptie van drugs, vooral de consumptie van cannabis, in plaats van gebruikers te criminaliseren en marginaliseren. Daarnaast moet vooral worden ingezet op de bestrijding van , zoals HIV/AIDS, Hepatitis B en C en psychische aandoeningen, door in te zetten op volksgezondheid in plaats van politie en justitie. Volgens hen heeft de wereldwijde oorlog tegen drugs alleen gezorgd voor (georganiseerde) criminaliteit, geweld en andere sociale en gezondheidsproblemen en is het tijd een andere weg in te slaan. In de VS, het land waar President Ronald Reagan, kwam de regering-Obama op diezelfde dag nog met een reactie op het rapport. Geheel in Leefbaar Rotterdam-stijl werden de tips van de 19 hoge heren in de wind geslagen, sterker nog; de effectiviteit en potentie van de aanbevolen maatregelen werd stellig ontkend:

Just say no!I smoked, but I did not inhaleI smoked and I did inhale overtuigd dat het rapport op zijn minst zou aanzetten tot een nieuw debat over het drugsbeleid van de VS. Ondanks dat is er in de VS felle kritiek op het drugsbeleid (1, 2). In Nederland heeft Minister van Justitie Ivo Opstelten eind mei antwoord gegeven op de vraag van de Tweede Kamer om een debat aan te gaan over het volledige Nederlandse drugsbeleid. Onlangs kwam de verslavingsproblematiek onder cannabisgebruikers op Nu.nl en het RTL 4 Journaal. RTL 4 liet een knap staaltje slechte journalistiek zien en berichtte dat het aantal cannabisverslaafden in verslavingsklinieken was verdrievoudigd en het THC gehalte in cannabis enorm was gestegen sinds 2004. In de brief van Ivo Opstelten wordt anders gesteld. Allereerst is het aantal cannabisverslaafden in Nederland lichtelijk aan het dalen. Daarnaast laat onderzoek door het Trimbos insituut zien dat ook het THC gehalte in cannabis sinds 2004 is afgenomen en gestabiliseerd. Toch is het voornemen van Minister Opstelten om de georganiseerde criminaliteit hard aan te pakken. Die zit immers achter de drugsindustrie, zoals wordt verondersteld (FVF 13/5/2011 Nederwiet, FVF 3/6/2011 Misha Glenny). De maatregelen van het kabinet lijken echter een effect te gaan sorteren dat juist de gebruikers criminaliseert en marginaliseert in plaats van de criminaliteit aan de achterdeur van de coffeeshop te bestrijden. En was dat nu niet precies wat Annan en zijn mannen in hun rapport afraadden? Hoewel de uitgifte van vergunningen voor coffeeshop een gemeentelijke en dus lokale zaak is, heeft de regering Rutte een aantal maatregelen aangekondigd om de as van het kwaad aan te pakken door vooral de cannabisconsument te treiteren. De Vereniging voor Nederlandse Gemeenten (VNG) reageerde op de door het kabinet te nemen maatregelen door te zeggen dat ze:

Hoewel er soms ook vreemde initiatieven worden genomen door Nederlandse gemeenten, zoals de verspreiding van de hennepgeurkaart in Rotterdam en Den Haag, zijn de problemen met het in te zetten drugsbeleid veelzijdig. Allereerst krijgen alleen Nederlanders nog toegang tot coffeeshops op vertoon van een ledenpasje, de coffeeshop wordt een vereniging voor Nederlandse wietrokers. Juridisch gezien lijkt de aangekondigde maatregel te gaan stranden op basis van het anti-discriminatiebeginsel van de Nederlandse Grondwet en het feit dat het voor verenigingen verboden is om structureel strafbare feiten te plegen. En laat dat nu precies zijn wat de coffeeshop doet als zij haar product inkoopt! Toch heeft het Europese hof het pasjessysteem als toelaatbare uitzondering op het discriminatieverbod en vrijhandelsverdragen uit Europese regelgeving erkent. Gek genoeg wordt dezelfde argumentatielijn gebruikt: de coffeeshop pleegt strafbare feiten en daardoor mogen maatregelen ter beperking van overlast worden gesteld.

Coffee_Shop_Amsterdam_Netherlands1.jpgDaarnaast stelt het kabinet een maximum aan het aantal leden dat een coffeeshop kan hebben (ongeacht de lokale omstandigheden) en wordt de afstand tussen coffeeshops en scholen verruimd van 250 meter tot 350 meter, met sluiting van coffeeshops als gevolg. De sluiting van coffeeshops lijkt niet het effect te sorteren dat het kabinet voor ogen heeft. Het aantal coffeeshops is in Nederland de afgelopen 10 jaar alleen maar gedaald. De omzet van coffeeshops werd in 2003 geschat op 283 miljoen euro, de wietprijs is verder gestegen en ook het aantal wietgebruikers is toegenomen. Het lijkt er dan ook op dat de behoefte naar cannabis blijft bestaan ondanks de afgenomen beschikbaarheid ervan. Een logisch gevolg lijkt dat de cannabismarkt verder de illegaliteit en criminaliteit in wordt gedrukt. De controle en grip op de gezondheidsproblemen die worden geassocieerd met cannabisgebruik zal waarschijnlijk lastiger worden als de gebruikers in de hoek worden gezet. Onlangs toondeconstant is gebleven de laatste jaren. Dan moet er toch echt ergens anders worden gekocht! Als de overheidsplannen worden doorgezet, lijken de mannen van Kofi Annan het ook in Nederland wel te kunnen schudden met hun advies. De cannabismarkt wordt verder de illegaliteit in gedrukt en cannabisgebruikers worden gediscrimineerd, gemarginaliseerd en gecriminaliseerd. Of is dit een doemscenario?


Dit artikel is in samenwerking met multimediamobsters.nl
Multimedia Mobsters is een nieuw initiatief dat probeert misvattingen over criminaliteit en criminaliteitsbeleid in het publieke debat aan de kaak te stellen met behulp van wetenschappelijke criminologische kennis, actuele nieuwsonderwerpen en creatief gebruik van media.